Jan 20, 2012

Бгаґавад-Ґі̄та̄, сямнаццаты ўзыход, паслоўны пераклад


atha saptadaśodhyāyaḥ
Сямнаццаты ўзыход

arjuna uvāca
ye śāstravidhim utsṛjya yajante śraddhayānvitāḥ
teṣāṃ niṣṭhā tu kā kṛṣṇa sattvam āho rajas tamaḥ 17.1

arjunaḥ - Ардж́уна uvāca - прамовіў:
17.1 ye - Якія, ut-sṛjya - пакінуўшы vi-dhim - рады, загады śāstra- наставаў, yajante - абракаюць, anvitāḥ - надзеленыя śraddhayā - верай, teṣāṃ - тых tu - жа kā - які ni-ṣṭhā - стан, kṛṣṇa - о Кр̣шн̣а, sattvam - іста, rajaḥ - краса āho - ці tamaḥ - цемра?

śrībhagavān uvāca
trividhā bhavati śraddhā dehināṃ sā svabhāvajā
sāttvikī rājasī caiva tāmasī ceti tāṃ śṛṇu 17.2

śrī- Сьвяты bhagavān - Багавіт uvāca - прамовіў:
17.2 trivi-dhā - Трохвіднай bhavati - бывае śraddhā - вера, sā - яна jā - нараджаецца, вынікае sva-bhāva- самабыцьця, свайго быцьця dehināṃ - целавітаў - sāttvikī - іставая, ca eva - а таксама rājasī - кра́савая, ca - і tāmasī - цёмная - iti - гэткай, śṛṇu - слухай tāṃ - пра яе.

sattvānurūpā sarvasya śraddhā bhavati bhārata
śraddhāmayoyaṃ puruṣo yo yacchraddhaḥ sa eva saḥ 17.3

17.3 sattva-anu-rūpā - Адпаведная явай ісьце sarvasya - кожнага bhavati - бывае śraddhā - вера, bhārata - о нашчадак Бгараты (Ардж́уна), śraddhāmayaḥ - вераўтворны, якога вера - пратвора ayaṃ - гэты puruṣaḥ - чалавек, yaḥ - хто yat-śraddhaḥ - якой веры, saḥ - той saḥ - той, такі eva - напраўду.

yajante sāttvikā devān yakṣarakṣāṃsi rājasāḥ
pretān bhūtagaṇāñścānye yajante tāmasā janāḥ 17.4

17.4 sāttvikāḥ - Іставыя yajante - абракаюць devān - багам, rājasāḥ - кра́савыя yakṣa- йакшам, духам rakṣāṃsi - і ракшасам, бесам, anye - іншыя, tāmasāḥ - цёмныя janāḥ - людзі yajante - абракаюць pretān - прэтам, зданям ca - і gaṇān - лікам bhūta- душаў, бытаў.

aśāstravihitaṃ ghoraṃ tapyante ye tapo janāḥ
dambhāhaṃkārasaṃyuktāḥ kāmarāgabalānvitāḥ 17.5

17.5 janāḥ - Людзі, ye - якія tapyante - жарбуюць ghoraṃ - лютую, жорскую a-śāstra-vihitaṃ - ня прызначаную наставай tapaḥ - жарбу, saṃ-yuktāḥ - зьвязаныя dambha- зманам, хлусьнёй ahaṃ-kāra- і язьняй, мнівам “я”, anvitāḥ - надзеленыя kāma- жадай, rāga- прагай bala- і прыгнётам, насільлем,

karṣayantaḥ śarīrasthaṃ bhūtagrāmam acetasaḥ
māṃ caivāntaḥśarīrasthaṃ tān viddhy āsuraniścayān 17.6

17.6 a-cetasaḥ - нячуйныя, karṣayantaḥ - што мораць, мучаюць grāmam - грамаду, збор bhūta- бытаў, sthaṃ - што стаіць, існуе śarīra- у целе, ca - і māṃ - мяне eva - таксама sthaṃ - стойнага, прысутнага antaḥ- унутры śarīra- цела, tān - іх viddhi - ведай āsura- niś-cayān - тымі, пэўнасьць, рашучасьць, выбар якіх āsura-  чортавы.

āhāras tv api sarvasya trividho bhavati priyaḥ
yajñas tapas tathā dānaṃ teṣāṃ bhedam imaṃ śṛṇu 17.7

17.7 api - Таксама tu - і ā-hāraḥ - ежа tri-vidhaḥ - трохвідная bhavati - бывае priyaḥ - прыемнай sarvasya - кожнаму, yajñaḥ - аброк, tapaḥ - жарба, tathā - а таксама dānaṃ - дар, imaṃ - пра гэты bhedam - падзел teṣāṃ - іх śṛṇu - паслухай.

āyuḥsattvabalārogyasukhaprītivivardhanāḥ
rasyāḥ snigdhāḥ sthirā hṛdyā āhārāḥ sāttvikapriyāḥ 17.8

17.8 ā-hārāḥ - Стравы, vi-vardhanāḥ - што спрыяюць, росьцяць, вялічаць āyuḥ- цяг жыцьця, sattva- істу, bala- сілу, ārogya- здароўе, sukha- шчасьце, prīti- радасьць, rasyāḥ - сакавітыя, snigdhāḥ - маславітыя, sthirāḥ - доўгазахоўныя, трывалыя, hṛdyāḥ - карысныя - priyāḥ - прыемныя, падабаныя sāttvika- іставым.

kaṭvamlalavaṇātyuṣṇatīkṣṇarūkṣavidāhinaḥ
āhārā rājasasyeṣṭā duḥkhaśokāmayapradāḥ 17.9

17.9 kaṭu- Горкія, amla- кіслыя, lavaṇa- салёныя, aty-uṣṇa- загарачыя, tīkṣṇa- вострыя, rūkṣa- грубыя, vi-dāhinaḥ - палкія ā-hārāḥ - стравы, pra-dāḥ - што прыносяць  duḥkha- боль, пакуту, śoka - гора, сум āmaya- і хваробу, iṣṭāḥ - жаданыя rājasasya - для красавага.

yātayāmaṃ gatarasaṃ pūti paryuṣitaṃ ca yat
ucchiṣṭam api cāmedhyaṃ bhojanaṃ tāmasapriyam 17.10

17.10 bhojanaṃ - Ежа, yat - што yāta-yāmaṃ - сапсаваная, прачасаваная gata-rasaṃ - пазбытая смаку, pūti - гнілая, смуродная, ca - і pary-uṣitaṃ - начавалая, нясьвежая, api - а таксама ut-śiiṣṭam - засталая ад іншага, недаедзеная ca - і a-medhyaṃ - нячыстая, спарожная priyam - прыемная tāmasa- цёмным.

aphalāṅkṣibhir yajño vidhidṛṣṭo ya ijyate
yaṣṭavyam eveti manaḥ samādhāya sa sāttvikaḥ 17.11

17.11yaḥ - Які ijyate - абракаецца a-phala-kāṅkṣibhiḥ - ня прагнымі плёну, vidhi-dṛṣṭaḥ - адпаведны радзе наставы, yaṣṭavyam - “мае абракаць” eva - толькі iti - гэтак sam-ā-dhāya - супадзеўшы  manaḥ - мысел, saḥ - той yajñaḥ - аброк sāttvikaḥ - іставы.

abhisaṃdhāya tu phalaṃ dambhārtham api caiva yat
ijyate bharataśreṣṭha taṃ yajñaṃ viddhi rājasam 17.12

17.12 yat - Які tu - ж ijyate - абракаецца abhi-saṃ-dhāya - спадзеючыся phalaṃ - на плён, api ca - а таксама dambha-artham - дзеля зману, паказу eva - толькі śreṣṭha - о найлепшы bharata- з Бгаратаў (Ардж́уна), taṃ - той yajñaṃ - аброк viddhi - ведай rājasam - красавым.

vidhihīnam asṛṣṭānnaṃ mantrahīnam adakṣiṇam
śraddhāvirahitaṃ yajñaṃ tāmasaṃ paricakṣate 17.13

17.13 yajñaṃ - Аброк, hīnam - пазбыты vidhi- рады наставы, a-sṛṣṭa-ānnaṃ - бяз раданьня ежы, mantra-hīnam - бяз мантры, a-dakṣiṇam - бяз узнагароды сьвятаром, vi-rahitaṃ - пазбыты śraddhā- веры, pari cakṣate - лічаць tāmasaṃ - цёмным.

Што бяз рады наставаў і мантраў, нагароды і ежы разданьня,
абракаецца, веры пазбыты, аброк называецца цемным. |13|

devadvijaguruprājñapūjanaṃ śaucam ārjavam
brahmacaryam ahiṃsā ca śārīraṃ tapa ucyate 17.14

17.14 pūjanaṃ - Пашана deva- багоў, dvi-ja- двойчы роджаных (радавітаў), guru- настаўнікаў prājña- празнаўцаў, мудрых, śaucam - чысьціня, ārjavam - шчырасьць, brahma-caryam - родасяг, вывучэньне ведаў, ca - і a-hiṃsā - бязвада ucyate - называецца śārīraṃ - целавай tapaḥ - жарбай.

anudvegakaraṃ vākyaṃ satyaṃ priyahitaṃ ca yat
svādhyāyābhyasanaṃ caiva vāṅmayaṃ tapa ucyate 17.15

17.15 vākyaṃ - Сказ, мова yat - што an-udvega-karaṃ - ня чыніць узрушэньня, satyaṃ - праўдзівая ca - і priya- прыемная, ласкавая hitaṃ - і добрая, радная, ca eva - а таксама abhy-asanaṃ - стараньне sva-adhyāya- самаўзыду, саманавучаньня ведаў vāṅmayaṃ - моўнай tapaḥ - жарбай ucyate - завецца.

manaḥprasādaḥ saumyatvaṃ maunam ātmavinigrahaḥ
bhāvasaṃśuddhir ity etat tapo mānasam ucyate 17.16

17.16 pra-sādaḥ - Яснасьць, спакой manaḥ- мыслу, saumyatvaṃ - спакой, лагода maunam - моўч ātma-vinigrahaḥ - самастрыманьне saṃ-śuddhiḥ - чысьціня, захваньне чысьціні bhāva- быцьця iti etat - во гэта mānasam - мысловай tapaḥ - жарбай ucyate - завецца.

śraddhayā parayā taptaṃ tapas tat trividhaṃ naraiḥ
aphalākāṅkṣibhir yuktaiḥ sāttvikaṃ paricakṣate 17.17

17.17 tat - Тую tri-vidhaṃ - трохвідную tapaḥ - жарбу, taptaṃ - жарбаваную parayā - з вышняй śraddhayā - верай naraiḥ - людзьмі a-phala-ā-kāṅkṣibhir - ня прагнымі плёну, yuktaiḥ - еднымі, pari cakṣate - прызнаюць sāttvikaṃ - іставай.

satkāramānapūjārthaṃ tapo dambhena caiva yat
kriyate tad iha proktaṃ rājasaṃ calam adhruvam 17.18

17.18 tapaḥ - Жарба, yat - якая kriyate - чыніцца arthaṃ - дзеля sat-kāra- падзякі, māna- пыхі pūjā- ці пашаны ca eva - і dambhena дзеля зману, паказу, tad - тая iha - тут pra-uktaṃ - называецца rājasaṃ - кра́савай, calam - рухлівай, зьменлівай, a-dhruvam - нетрывалай.

mūḍhagrāheṇātmano yat pīḍayā kriyate tapaḥ
parasyotsādanārthaṃ vā tat tāmasam udāhṛtam 17.19

17.19 tapaḥ - Жарба, yat - што kriyate - чыніцца pīḍayā - прыгнётам, мучэньнем ātmanaḥ - сябе mūḍha- ад аблуднай grāheṇa - уявы, vā - або arthaṃ - дзеля ut-sādana- зьнішчэньня, згубы parasya - іншага, tat - тая ud-ā-hṛtam - завецца tāmasam - цёмнай.

dātavyam iti yad dānaṃ dīyate’nupakāriṇe
deśe kāle ca pātre ca tad dānaṃ sāttvikaṃ smṛtam 17.20

17.20 dātavyam - “Мае дарыць” iti - так yad - які dānaṃ - дар dīyate - даецца an-upa-kāriṇe - таму, хто аддзячыць, без разьліку на падзяку deśe - да месца ca - і kāle - да часу ca - і pātre - да вартага, вартаму, tad - той dānaṃ - дар smṛtam - вядомы sāttvikaṃ - іставым.

yat tu pratyupakārārthaṃ phalam uddiśya vā punaḥ
dīyate ca parikliṣṭaṃ tad dānaṃ rājasaṃ smṛtam 17.21

17.21 yat - Які tu - ж arthaṃ - дзеля praty-upa-kāra- аддзякі, vā - або punaḥ - нават ud-diśya - накмеціўшы phalam - плён dīyate - даецца, ca - і pari-kliṣṭaṃ - балесны, з болем адрываны ад сябе, tad - той dānaṃ - дар smṛtam - вядомы rājasaṃ - кра́савым.

adeśakāle yad dānam apātrebhyaśca dīyate
asatkṛtam avajñātaṃ tat tāmasam udāhṛtam 17.22

17.22 yad - Які dānam - дар a-deśa- не да месцу kāle - і часу ca - і a-pātrebhyaḥ - нявартым dīyate - даецца, a-sat-kṛtam - без пашаны, ava-jñātaṃ - пагарджаны, tat - той ud-ā-hṛtam - называецца tāmasam - цёмным.

oṃ tat sad iti nirdeśo brahmaṇas trividhaḥ smṛtaḥ
brāhmaṇās tena vedāśca yajñāśca vihitāḥ purā 17.23

17.23 oṃ - Ом, гук роду, пачатку tat - той sat - існы iti - так smṛtaḥ - вядомы tri-vidhaḥ - траісты nir-deśaḥ - вызнак, вызначэньне brahmaṇaḥ - роду, брагман̣а, tena - ім brāhmaṇāḥ - радавіты, бра̄гман̣ы, ca - і vedāḥ - веды, ca - і yajñāḥ - аброкі vi-hitāḥ - былі ўсталяваныя, прызначаныя, створаныя purā - адвеку, здаўна.

tasmād om ity udāhṛtya yajñadānatapaḥkriyāḥ
pravartante vidhānoktāḥ satataṃ brahmavādinām 17.24

17.24 tasmād - Таму om - Ом iti - так ud-ā-hṛtya - вымавіўшы, satataṃ - заўсёды pra vartante пачынаюцца brahma-vādinām - у веднікаў роду, рода-моўцаў yajña- аброкі, dāna- дары, tapaḥ- жарбы kriyāḥ - і абрады uktāḥ - прызначаныя vi-dhāna- радай, наставай.

tad ity anabhisaṃdhāya phalaṃ yajñatapaḥkriyāḥ
dānakriyāśca vividhāḥ kriyante mokṣakāṅkṣibhiḥ 17.25

17.25 tad - Той iti - так kriyante - чыняцца, an-abhisaṃdhāya - не спадзеючыся phalaṃ - на плён, kriyāḥ - чыны, абрады yajña- аброку tapaḥ- і жарбы, ca - і vi-vidhāḥ - розныя kriyāḥ - чыны, абрады  dāna- дару kāṅkṣibhiḥ - прагнымі mokṣa- вызволі.

sadbhāve sādhubhāve ca sad ity etat prayujyate
praśaste karmaṇi tathā sacchabdaḥ pārtha yujyate 17.26

17.26 bhāve - У змысьле быцьця sad- існага, існасьці ca - і bhāve - у змысьле быцьця sādhu- праведнага, правільнага, праўды sat - Існае, істае iti - так etat - гэта pra yujyate - ужываецца, tathā - а таксама pra-śaste у змысьле слаўнага, добрага karmaṇi - чыну yujyate - ужываецца, лучыцца śabdaḥ - слова sat- Існы, pārtha - о сыне Пр̣тхі (Ардж́уна).

yajñe tapasi dāne ca sthitiḥ sad iti cocyate
karma caiva tadarthīyaṃ sad ity evābhidhīyate 17.27

17.27 sthitiḥ - Сталасьць yajñe - у аброку, tapasi - жарбе ca - і dāne - дары sad - Існы iti - так ucyate - завецца ca - таксама, ca eva - а таксама karma - чын tad-arthiyaṃ - дзеля Таго sad - Існы iti - так eva менавіта abhi dhīyate - называецца.

aśraddhayā hutaṃ dattaṃ tapas taptaṃ kṛtaṃ ca yat
asad ity ucyate pārtha na ca tat pretya no iha 17.28

17.28 yat - Што a-śraddhayā - бязь веры hutaṃ - абракаецца, dattaṃ - дорыцца, taptaṃ - жарбуецца tapaḥ - жарба, ca - і kṛtaṃ - чыніцца, a-sad - няіснае iti - так ucyate - называецца, pārtha - о сыне Пр̣тхі (Ардж́уна), tat - яно na - ня (ёсьць) ca - ні pra-itya - пасьля скону, na - ні iha - тут u - напраўду.

OM tat sad
iti śrīmad-bhagavad-gītāsūpaniṣatsu brahma-vidyāyāṃ yoga-śāstre śrīkṛṣṇārjuna-saṃvāde śraddhā-traya-vibhāga-yogo nāma saptadaśo'dhyāyaḥ

ОМ Той Існы
такі ў сьвятарных Багавітавых Песьнях, сьвятых упанішадах, ведзе роду, наставе яднаньня, сумове сьвятога Кр̣шн̣ы і Ардж́уны сямнаццаты ўзыход на імя "Йоґа падзелу трох вераў".

Пераклаў з санскрыту Міхась Баярын.

No comments:

Post a Comment