Нашу культуру папракаюць у самазамкнёнасьці, нутраной скіраванасьці. Пра нас мала ведаюць у сьвеце, нас мала перакладаюць на іншыя мовы, мы не імкнемся зваяваць сьвет сваімі творамі і вобразамі. У той час, як суседнія народы дасягаюць у гэтым посьпехаў.
Але, напраўду, нутраная скіраванасьць - гэта тое, што адрозьнівае культуру ад цывілізацыі. Культура мае справу з прыродай і непраявай, яна адбываецца ў чыстым сьвеце, ёй няма справы да ўплыву на навакольныя народы. Зьмена кірунку на вонкавы якраз і азначае завяршэньне культураґенэзу і пачатак уласнай цывілізацыі. Гэта цывілізацыя тыражуе на ўвесь сьвет здабытае культурай.
Нам важна зразумець, што мы жывем у час культуры, а не ў час цывілізацыі. Ня трэба, ствараючы верш, думаць пра яго распаўсюд - атрымаецца блага. І пакуль мы не завершым стварэньне свайго вялікага стылю, можна не марнаваць высілкі на зьнешнюю экспансію. Бо экспартаваць суседзям пазычаныя ў іх жа формы - значыць насіць соваў у Атэны.
Наадварот, нам трэба як мага паглыбіць нашу нацыянальную валявую мэдытацыю, паступова адпрэчваючы ўсё, што не зыходзіць з нас саміх, і разгарнуць у сваяву свой нацыянальны сэнс. І тады, дайшоўшы да скраю самазасяроджаньня, наша культура, успыхнуўшы звышновай каляднай зоркай, народзіць сваю цывілізацыю.
No comments:
Post a Comment