Бгаґавад-Ґі̄та̄, адзінаццаты ўзыход, паслоўны пераклад

athaikādaśodhyāyaḥ

Адзінаццаты ўзыход

arjuna uvāca

madanugrahāya paramaṃ guhyam adhyātmasaṃjñitam

yat tvayoktaṃ vacas tena mohoyaṃ vigato mama 11.1

arjunaḥ - Ардж́уна uvāca - прамовіў:

11.1 yat - Тое, што anugrahāya - дзеля ласкі mad- да мяне tvayā - табой uktaṃ - была прамоўлена paramaṃ - навышняя guhyam - тайна, saṃ-jñitam - знаная adhyātma- прасамасьцю, vacas - (гэтае) слова, tena - ім vigato - выдаліўся ayaṃ - гэты mama - мой mohaḥ - зман.

bhavāpyayau hi bhūtānāṃ śrutau vistaraśo mayā

tvattaḥ kamalapatrākṣa māhātmyam api cāvyayam 11.2

11.2 hi - Бо bhava- ўзбыцьцё apyayau - і зьнікненьне bhūtānāṃ - бытаў mayā - мной tvattaḥ - ад цябе śrutau - былі пачутыя vistaraśaḥ - прасьцяжна, падрабязна, api ca - а таксама avyayam - вечная māhātmyam - самавеліч, akṣa - о той, чые вочы pattra- як пялёсткі kamala- лотаці.

evam etad yathāttha tvam ātmānaṃ parameśvara

draṣṭum icchāmi te rūpam aiśvaraṃ puruṣottama 11.3

11.3 evam - Так, yathā - як tvam - ты āttha - апавёў ātmānaṃ - сябе, parama- навышні īśvara - уладару, icchāmi - я хачу draṣṭum - ўбачыць te - тваю etad - гэтую aiśvaraṃ - ўладарную rūpam - выяву, uttama - о навышні puruṣa- Духу, Чалавеча.

manyase yadi tac chakyaṃ mayā draṣṭum iti prabho

yogeśvara tato me tvaṃ darśayātmānam avyayam 11.4

11.4 yadi - Калі manyase - ты лічыш tat - тое śakyaṃ - магчымым mayā - мне draṣṭum - бачыць iti - гэтак prabho - о гаспадару, tataḥ - тады īśvara - о пане yoga- йоґі, яднаньня, tvaṃ - ты darśaya - пакажы me - мне ātmānam - сябе avyayam - нязьменнага, вечнага.

śrībhagavān uvāca

paśya me pārtha rūpāṇi śataśotha sahasraśaḥ

nānāvidhāni divyāni nānāvarṇākṛtīni ca 11.5

śrī- Сьвяты bhagavān - Багавіт uvāca - прамовіў:

11.5 paśya - Бач me - мае, pārtha - о сыне Пр̣тхі, rūpāṇi - выявы, śataśaḥ - сотнямі atha - і sahasraśaḥ - тысячамі, nānā-vidhāni - мнагастайныя, divyāni - дзівосныя, боскія, nānā-varṇa-ākṛtīni - разна-кветныя і розна-абрысныя.

paśyādityān vasūn rudrān aśvinau marutas tathā

bahūny adṛṣṭapūrvāṇi paśyāścaryāṇi bhārata 11.6

11.6 paśya - Бач ādityān - А̄дітйаў, vasūn - Васу, rudrān - Рудраў, aśvinau - Аш́вінаў, tathā - а таксама marutas - Марутаў, bahūni - многія (выявы), a-dṛṣṭa- нябачаныя pūrvāṇi - раней, paśya - бач āścaryāṇi - чароўныя, кудныя, bhārata - о нашчадак Бгараты.

ihaikasthaṃ jagat kṛtsnaṃ paśyādya sacarācaram

mama dehe guḍākeśa yac cānyad draṣṭum icchasi 11.7

11.7 iha - Тут adya - сёньня paśya - бач kṛtsnaṃ - увесь jagat - сьвет, eka-sthaṃ - сталым у адным месцы, sa-cara- з (усім) рушным a-caram - і нярушным, mama - у маім dehe - целе, īśa - о пане guḍākā- сьненьня, ca - і yac - што anyad - іншае draṣṭum - бачыць icchasi - жадаеш.

na tu māṃ śakyase draṣṭum anenaiva svacakṣuṣā

divyaṃ dadāmi te cakṣuḥ paśya me yogam aiśvaram 11.8

11.8 tu - Але na śakyase - ты ня можаш draṣṭum - бачыць anena - гэтым eva - во sva- сваім cakṣuṣā - зрокам, dadāmi - я даю te - табе divyaṃ - боскі, дзіўны, нябёсны cakṣuḥ - зрок, paśya - бач me - маю aiśvaram - ўладарную yogam - йоґу, сілу, магуту.

sañjaya uvāca

evam uktvā tato rājan mahāyogeśvaro hariḥ

darśayām āsa pārthāya paramaṃ rūpam aiśvaram 11.9

sañjaya - Саньджайа uvāca - прамовіў:

11.9 evam - Так uktvā - сказаўшы tataḥ - затым, rājan - о княжа (Дгр̣тарашт̣ра), mahā- вялікі īśvaraḥ - пан yoga- йоґі, hariḥ - Гарі, Залаты, darśayām āsa - паказаў pārthāya - Па̄ртху paramaṃ - навышнюю aiśvaram - ўладарную rūpam - яву,

anekavaktranayanam anekādbhutadarśanam

anekadivyābharaṇaṃ divyānekodyatāyudham 11.10

11.10 aneka- з многімі vaktra- тварамі nayanam - і вачамі, aneka- з многімі adbhuta- дзіўнымі darśanam - пазорамі, паглядамі, aneka- з многімі divya- дзіўнымі ā-bharaṇaṃ - украсамі, aneka- з многімі divya- дзіўнымі, боскімі ud-yata- ўзьнятымі ā-yudham - зброямі,

divyamālyāmbaradharaṃ divyagandhānulepanam

sarvāścaryamayaṃ devam anantaṃ viśvatomukham 11.11

11.11 dharaṃ - што трымаў divya- дзіўныя mālya- вянкі ambara- і адзежы, divya- зь дзіўнымі, боскімі gandha- дабрапахамі anu-lepanam - і мазямі, sarva-āścaryamayaṃ - уседзівоснага devam - бога, an-antaṃ - бясконцага, viśvataḥ-mukham - усюды-тварага.

divi sūryasahastrasya bhaved yugapad utthitā

yadi bhāḥ sadṛśī sā syād bhāsas tasya mahātmanaḥ 11.12

11.12 yadi - Калі б bhaved - стаўся divi - ў небе utthitā - ўзыход yugapad - адразу sahastrasya - тысячы sūrya- сонцаў, sā - тое bhāḥ - сьвятло syād - было б sadṛśī - падобным bhāsas - да зьзяньня tasya - таго mahā-ātmanaḥ - самавялікага.

tatraikasthaṃ jagat kṛtsnaṃ pravibhaktam anekadhā

apaśyad devadevasya śarīre pāṇḍavas tadā 11.13

11.13 Там - tatra tadā - тады apaśyad - убачыў pāṇḍavaḥ - сын Па̄н̣д̣у śarīre - у целе devasya - бога deva- багоў kṛtsnaṃ - цэлы jagat - сьвет, eka-sthaṃ - сталым у адным месцы, anekadhā - мнагастайна pra-vi-bhaktam - распадзеленым.

tataḥ sa vismayāviṣṭo hṛṣṭaromā dhanaṃjayaḥ

praṇamya śirasā devaṃ kṛtāñjalir abhāṣata 11.14

11.14 tataḥ - Тады saḥ - ён, dhanaṃ-jayaḥ - Cкарбазваёўца, ā-viṣṭaḥ - прыйшоўшы vi-smaya- у зьдзіўленьне, hṛṣṭa- з паўсталымі станьгом romā - валасамі, pra-ṇamya - пакланіўшыся śirasā - галавой devaṃ - богу, kṛta-añjaliḥ - малітоўна склаўшы далоні, abhāṣata - сказаў:

arjuna uvāca

paśyāmi devāṃs tava deva dehe sarvāṃs tathā bhūtaviśeṣasaṃghān

brahmāṇam īśaṃ kamalāsanasthaṃ ṛṣīṃśca sarvān uragāṃśca divyān 11.15

arjuna - Ардж́уна uvāca - прамовіў:

11.15 paśyāmi - Я бачу sarvān - усіх devān - багоў tava - у тваім dehe - целе, deva - о божа, tathā - а таксама saṃghān - зборы, лікі vi-śeṣa- розных bhūtá- бытаў, духаў, īśaṃ - пана brahmāṇam - Брагму kamala-āsana-sthaṃ - стойнага на лотацевым пасадзе, ca - і sarvān - усіх ṛṣīn - рушаў, ca - і divyān - дзіўных, боскіх ura-gān - зьмеяў.

anekabāhūdaravaktranetraṃ paśyāmi tvāṃ sarvatonantarūpam

nāntaṃ na madhyaṃ na punas tavādiṃ paśyāmi viśveśvara viśvarūpa 11.16

11.16 paśyāmi - Я бачу tvāṃ - цябе, aneka- з многімі bāhu- рукамі, udara- чэравамі, жыватамі vaktra- - ротамі, тварамі, netraṃ - вачамі, sarvataḥ - паўсюль ananta-rūpam - бясконца-выяўнага, paśyāmi - я ня бачу na - ні antaṃ - канца, na - ні madhyaṃ - сярэдзіны, na - ані punaḥ - нават tava - твайго ādiṃ - пачатку, īśvara - о ўладару viśva- усяго, viśva-rūpa - усевыяўны.

kirīṭinaṃ gadinaṃ cakriṇaṃ ca tejorāśiṃ sarvato dīptimantam

paśyāmi tvāṃ durnirīkṣyaṃ samantād dīptānalārkadyutim aprameyam 11.17

11.17 paśyāmi - Я бачу tvāṃ - цябе kirīṭinaṃ - з каронай, gadinaṃ - з булавой, ca - і cakriṇaṃ - з кружалом, rāśiṃ - мноствам tejaḥ- сьвятла, dīptimantam - зьзяючым sarvataḥ - адусюль, dur-nir-īkṣyaṃ - цяжка ўгледнага samantād - з усіх бакоў, dyutim - падобнага зьзяньнем dīpta- да запаленага anala- агню arka- і сонца, a-prameyam - нязьмернага.

tvam akṣaraṃ paramaṃ veditavyaṃ tvam asya viśvasya paraṃ nidhānam

tvam avyayaḥ śāśvatadharmagoptā sanātanas tvaṃ puruṣo mato me 11.18

11.18 tvam - Ты akṣaraṃ - незьнікомая, paramaṃ - навышняя, veditavyaṃ - цэль веды, веднае, tvam - ты asya - гэтага viśvasya - ўсяго paraṃ - вышні ni-dhānam - вынік, сяліба, tvam - ты a-vyayaḥ - нязьменны, goptā - абаронца śāśvata- адвечнае dharma- дгармы, tvaṃ - ты mato - уважаны me - мной sanātanaḥ - вечным puruṣaḥ - Духам, Чалавекам.

anādimadhyāntam anantavīryam anantabāhuṃ śaśisūryanetram

paśyāmi tvāṃ dīptahutāśavaktraṃ svatejasā viśvam idaṃ tapantam 11.19

11.19 paśyāmi - Я бачу tvāṃ - цябе an-ādi- бяз пачатку, madhya- сярэдзіны, antam - канца, ananta-vīryam - бясконца-мужнага, ananta- зь бясконцымі bāhuṃ - рукамі, netram - вочы якога śaśi- месяц sūrya- і сонца, vaktraṃ - рот якога dīpta- як палымяны āśa- жэрца huta- аброкаў (Агонь), tapantam - прапаляючым viśvam - усё idaṃ - гэта sva- сваім tejasā - зьзяньнем.

dyāvāpṛthivyor idam antaraṃ hi vyāptaṃ tvayaikena diśaśca sarvāḥ

dṛṣṭvādbhutaṃ rūpam ugraṃ tavedaṃ lokatrayaṃ pravyathitaṃ mahātman 11.20

11.20 hi - Бо idam - гэтая antaraṃ - сярэдзіна dyāvā- паміж небам pṛthivyoḥ - і зямлёй vyāptaṃ - прасягнута tvayā - табой ekena - адным, і - ca sarvāḥ - усе diśaḥ - староны сьвету, і ўсе сьвету староны, dṛṣṭvā - убачыўшы idaṃ - гэтую ugraṃ - лютую, ярую adbhutaṃ - зьдзіўную tava - тваю rūpam - выяву, lokatrayaṃ - трысьвет pravyathitaṃ - ускалануты, ускалыханы, устрывожаны, mahā-ātman - о самавялікі.

amī hi tvāṃ surasaṃghā viśanti kecid bhītāḥ prāñjalayo gṛṇanti

svastīty uktvā maharṣisiddhasaṃghāḥ stuvanti tvāṃ stutibhiḥ puṣkalābhiḥ 11.21

11.21 hi - Бо amī - гэтыя saṃghāḥ - зборы, лікі sura- багоў tvāṃ - у цябе viśanti - уваходзяць, kecid - некаторыя bhītāḥ - напужаныя gṛṇanti - славяць, pra-añjalayaḥ - малітоўна склаўшы далоні, saṃghāḥ - лікі, зборы mahā- вялікіх ṛṣi- рушаў siddha- і зьвершнікаў, svasti - "Дабро" iti - так uktvā - мовіўшы, tvāṃ - цябе stuvanti - славяць puṣkalābhiḥ - мнагалікімі, гучнымі stutibhiḥ - уславамі.

rudrādityā vasavo ye ca sādhyā viśveśvinau marutaścoṣmapāśca

gandharvayakṣāsurasiddhasaṃghā vīkṣante tvāṃ vismitāścaiva sarve 11.22

11.22 rudra- Рудры ādityāḥ - і А̄дітйі, vasavaḥ - Васу, ca - і viśve - усе, ye - якія sādhyāḥ - Са̄дгйі, aśvinau - Аш́віны, ca - і marutaḥ - Маруты, ca - і ūṣma-pāḥ - продкі, saṃghāḥ - лікі, зборы gandharva- ґандгарваў, yakṣa- йакшаў, asura- асураў, чортаў siddha- зьвершнікаў vi īkṣante - глядзяць tvāṃ - ня цябе, sarve - усе, vi-smitāḥ - зьдзіўленыя ca eva - таксама.

rūpaṃ mahat te bahuvaktranetraṃ mahābāho bahubāhūrupādam

bahūdaraṃ bahudaṃṣṭrākarālaṃ dṛṣṭvā lokāḥ pravyathitās tathāham 11.23

11.23 te - Тваю mahat - вялікую rūpaṃ - выяву bahu- з многімі vaktra- ротамі, тварамі netraṃ - і вачамі, mahā-bāho - о дужарукі, bahu- з многімі bāhu- рукамі, uru- сьцёгнамі, pādam - нагамі, bahu- з многімі udaraṃ - чэравамі, жыватамі, bahu-з многімі karālaṃ - расшчэрамі daṃṣṭrā- зубоў, dṛṣṭvā - убачыўшы, lokāḥ - сьветы pra-vyathitāḥ - скалынаюцца, дрыжаць, трымцяць, aham - я tathā - гэтаксама.

nabhaḥspṛśaṃ dīptam anekavarṇaṃ vyāttānanaṃ dīptaviśālanetram

dṛṣṭvā hi tvāṃ pravyathitāntarātmā dhṛtiṃ na vindāmi śamaṃ ca viṣṇo 11.24

11.24 hi - Бо dṛṣṭvā - убачыўшы tvāṃ - цябе, nabhaḥ-spṛśaṃ - неба-сяжнага, dīptam - палымянага, aneka-varṇaṃ - мнагакветнага, vyātta- з адкрытымі ānanaṃ - пашчамі, dīpta- з палымянымі viśāla- шырокімі netram - вачамі, antar-ātmā - нутраны сам (усё нутро) якога pravyathita- скаланута, устрывожана, na vindāmi - я не знаходжу dhṛtiṃ - трываньня ca - і śamaṃ - спакою, viṣṇo - о Вышні, Паўсюдны, Вішн̣у.

daṃṣṭrākarālāni ca te mukhāni dṛṣṭvaiva kālānalasaṃnibhāni

diśo na jāne na labhe ca śarma prasīda deveśa jagannivāsa 11.25

11.25 dṛṣṭvā - Убачыўшы eva - ж te - твае mukhāni - твары karālāni - з расшэрамі daṃṣṭrā- зубоў, saṃnibhāni - падобныя anala- на агонь kāla- часу, na jāne - я ня знаю diśaḥ - старонаў сьвету, ca - і na labhe - ня маю śarma - прытулку, абароны, prasīda - літуй, īśa - о пане deva- багоў, ni-vāsa - о сяліба jagat- сьвету!

amī ca tvāṃ dhṛtarāṣṭrasya putrāḥ sarve sahaivāvanipālasaṃghaiḥ

bhīṣmo droṇaḥ sūtaputras tathāsau sahāsmadīyair api yodhamukhyaiḥ 11.26

11.26 ca - І amī - гэтыя sarve - усе putrāḥ - сыны dhṛtarāṣṭrasya - Дгр̣тара̄шт̣ры saha eva - разам saṃghaiḥ - зь лікамі avani-pāla- абаронцаў зямлі, bhīṣmaḥ - Бгі̄шма, droṇaḥ - Дрон̣а, tathā - а таксама asau - гэты putraḥ - сын sūta- возьніка (Карн̣а), saha - разам asmadīyaiḥ - з нашымі api - нават mukhyaiḥ - лепшымі yodha- ваярамі, tvāṃ - у цябе (уваходзяць),

vaktrāṇi te tvaramāṇā viśanti daṃṣṭrākarālāni bhayānakāni

kecid vilagnā daśanāntareṣu saṃdṛśyante cūrṇitair uttamāṅgaiḥ 11.27

11.27 tvaramāṇāḥ - сьпяшаючыся, viśanti - уваходзяць te - у твае vaktrāṇi - раты, пашчы karālāni - з расшчэрамі daṃṣṭrā- зубоў, bhayānakāni - жахлівыя, ke cid - некаторыя saṃ dṛśyante - віднеюцца cūrṇitaiḥ - размалочанымі uttama-aṅgaiḥ галовамі, vi-lagnāḥ - павіслыя daśana-antareṣu - паміж зубоў.

yathā nadīnāṃ bahavombuvegāḥ samudram evābhimukhā dravanti

tathā tavāmī naralokavīrā viśanti vaktrāṇy abhivijvalanti 11.28

11.28 yathā - Як bahavaḥ - многія ambu-vegāḥ - водныя плыні nadīnāṃ - рэкаў dravanti - бягуць abhi-mukhāḥ - прама ў рот, твар eva - самога samudram - мора, tathā - так amī - гэтыя vīrāḥ - волаты loka- сьвету nara- людзей viśanti - уваходзяць tava - у твае abhi-vi-jvalanti - палымяныя vaktrāṇi - раты.

yathā pradīptaṃ jvalanaṃ pataṅgā viśanti nāśāya samṛddhavegāḥ

tathaiva nāśāya viśanti lokāstavāpi vaktrāṇi samṛddhavegāḥ 11.29

11.29 yathā - Як pra-dīptaṃ - у зьзярнае jvalanaṃ - полымя pataṃ-gāḥ - матылькі viśanti - уваходзяць nāśāya - на згубу, samṛddha- паскараючы vegāḥ - хуткасьць, tathā eva - так во api - і lokāḥ - людзі viśanti - ўваходзяць nāśāya - на згубу tava - у твае vaktrāṇi - раты, samṛddha- паскараючы vegāḥ - хуткасьць.

lelihyase grasamānaḥ samantāl lokān samagrān vadanair jvaladbhiḥ

tejobhir āpūrya jagat samagraṃ bhāsas tavogrāḥ pratapanti viṣṇo 11.30

11.30 grasamānaḥ - Глынаючы samantāt - з усіх бакоў sam-agrān - усіх lokān - людзей, сьветы, lelihyase - ты зноў і зноў аблізваеш jvaladbhiḥ - палымянымі vadanaiḥ - вуснамі, tejobhiḥ - зьзяньнямі ā-pūrya - напоўніўшы sam-agraṃ - суцэльны jagat - сьвет, tava - твае ugrāḥ - ярыя, лютыя bhāsaḥ - сьветлы pra tapanti - прапаляюць, viṣṇo - о Вышні, Паўсюдны, Вішн̣у!

ākhyāhi me ko bhavān ugrarūpo namostu te devavara prasīda

vijñātum icchāmi bhavantam ādyaṃ na hi prajānāmi tava pravṛttim 11.31

11.31 ā khyāhi - Скажы me - мне, kaḥ - хто (ты), bhavān - пан, ugra- страшны rūpaḥ - выявай, namaḥ - паклон astu - хай будзе te - табе, vara - о лепшы deva- з багоў, pra sīda - літуй, icchāmi - я жадаю vi-jñātum - вызнаць ādyaṃ - выточнага, пачатковага bhavantam - пана, hi - бо na - не pra jānāmi - празнаю, разумею tava - твайго pravṛttim - пачатку.

śrībhagavān uvāca

kālosmi lokakṣayakṛt pravṛddho lokān samāhartum iha pravṛttaḥ

ṛtepi tvāṃ na bhaviṣyanti sarve yevasthitāḥ pratyanīkeṣu yodhāḥ 11.32

śrī- Сьвяты bhagavān - Багавіт uvāca - прамовіў:

11.32 asmi - Я есьмі kālaḥ - час kṛt - што чыніць kṣaya- згубу loka- сьветаў, людзей, pra-vṛddhaḥ - насьпелы, узрослы pravṛttaḥ - я пачаў iha - тут samāhartum - зьбіраць, сканчаць, пажынаць lokān - людзей, сьветы; api - і ṛte - акрамя tvāṃ - цябе na - ня bhaviṣyanti - будуць больш sarve - усе yodhāḥ - ваяры, ye - якія ava-sthitāḥ - стаяць у радох prati-anīkeṣu - у супраіўных войсках.

tasmāt tvam uttiṣṭha yaśo labhasva jitvā śatrūn bhuṅkṣva rājyaṃ samṛddham

mayaivaite nihatāḥ pūrvam eva nimittamātraṃ bhava savyasācin 11.33

11.33 tasmāt - Таму tvam - ты ut tiṣṭha - паўстань, labhasva - здабудзь yaśaḥ - славу, jitvā - перамогшы śatrūn - ворагаў, bhuṅkṣva - цешся samṛddham - багатым rājyaṃ - княствам, mayā - мной eva - менавіта ete - яны ni-hatāḥ - былі забітыя eva - ужо pūrvam - раней, nimitta-mātraṃ - толькі сродкам bhava - будзь, savyasācin - о леварукі (Ардж́уна).

droṇaṃ ca bhīṣmaṃ ca jayadrathaṃ ca karṇaṃ tathānyān api yodhavīrān

mayā hatāṃs tvaṃ jahi mā vyathiṣṭhā yudhyasva jetāsi raṇe sapatnān 11.34

11.34 ca - і droṇaṃ - Дрону, ca - і bhīṣmaṃ - Бгі̄шму, ca - і jayad-rathaṃ - Дж́айадратху, tathā - а таксама karṇaṃ - Карн̣у api - і anyān - іншых yodha-vīrān - ваяроў-волатаў, hatān - забітых mayā - мной, jahi - разі, mā - не vyathiṣṭhā - вагайся, yudhyasva - змагайся, jetāsi - пераможаш sapatnān - ворагаў raṇe - у бітве.

sañjaya uvāca

etac chrutvā vacanaṃ keśavasya kṛtāñjalir vepamānaḥ kirīṭī

namaskṛtvā bhūya evāha kṛṣṇaṃ sagadgadaṃ bhītabhītaḥ praṇamya 11.35

sañjayaḥ - Саньдж́айа uvāca - прамовіў:

11.35 śrutvā - Пачуўшы etac - гэтае vacanaṃ - слова keśavasya - забойцы Кеш́іна, kṛta-añjaliḥ - малітоўна склаўшы далоні, vepamānaḥ - дрыжучы, kirīṭī - Каранавіт (Ардж́уна), namaḥ-kṛtvā - зрабіўшы паклон eva - нават bhūyaḥ - больш, зноў āha - сказаў kṛṣṇaṃ - Кр̣шну, pra-ṇamya - пакланіўшыся, sagadgadaṃ - з запінам, bhīta-bhītaḥ - вельмі спужаны:

arjuna uvāca

sthāne hṛṣīkeśa tava prakīrtyā jagat prahṛṣyaty anurajyate ca

rakṣāṃsi bhītāni diśo dravanti sarve namasyanti ca siddhasaṃghāḥ 11.36

arjunaḥ - Ардж́уна uvāca - прамовіў:

11.36 sthāne - Дастойна, īśa - пане hṛṣīkā- чуваньня, пачуцьцяў, tava - тваёй pra-kīrtyā - славай jagat - сьвет pra hṛṣyati - радуецца ca - і anu rajyate - суперажывае, rakṣāṃsi - ракшасы, бесы bhītāni - паляканыя, dravanti - разьбягаюцца diśaḥ - у (розныя) бакі, ca - і sarve - усе saṃghāḥ - лікі siddha- зьвершнікаў namasyanti - чыняць паклоны.

kasmāc ca te na nameran mahātman garīyase brahmaṇopy ādikartre

ananta deveśa jagannivāsa tvam akṣaraṃ sadasattatparaṃ yat 11.37

11.37 ca - І kasmāt - як na nameran - ім не пакланяцца te - табе, mahātman - о самавялікі, garīyase - вялікшаму api - нават brahmaṇaḥ за Брагму, ādi-kartre - першатворцу, an-anta - о бясконцы, īśa - пане deva- багоў, ni-vāsa - сяліба jagat- сьвету, tvam - ты a-kṣaraṃ - нязьнікнае tat - тое, yat - якое paraṃ - вышэйшае sad- за існае a-sat і няіснае.

tvam ādidevaḥ puruṣaḥ purāṇas tvam asya viśvasya paraṃ nidhānam

vettāsi vedyaṃ ca paraṃ ca dhāma tvayā tataṃ viśvam anantarūpa 11.38

11.38 tvam - Ты ādi-devaḥ - першабог, бог-пачатак, purāṇaḥ - адвечны puruṣaḥ - Дух, Чалавек, tvam - ты asya - гэтага viśvasya - ўсяго paraṃ - вышні ni-dhānam - вынік, зьмесьціва, asi - ты ёсьць vettā - веднік, ca - і vedyaṃ - веднае, ca - і paraṃ - вышні dhāma - дом, tvayā - табой tataṃ - прасьцягнута viśvam - усё, ananta-rūpa - бясконца-выяўны.

vāyur yamognir varuṇaḥ śaśāṅkaḥ prajāpatis tvaṃ prapitāmahaśca

namo namas testu sahastrakṛtvaḥ punaśca bhūyopi namo namas te 11.39

11.39 tvaṃ - Ты vāyuḥ - Вайу, yamaḥ - Йама, agniḥ - Агонь, varuṇaḥ - Варун̣а, śaśāṅkaḥ - Месяц, prajā-patiḥ - пан стварэньняў, Продак ca - і pra-pitāmahaḥ - прадзед; namaḥ namaḥ - паклон зноў, і зноў astu - хай будзе te - табе sahastra-kṛtvaḥ - тысячакротна, ca - і punaḥ - зноў api - і bhūyaḥ - болей, namaḥ namaḥ - паклон і паклон te - табе.

namaḥ purastād atha pṛṣṭhatas te namostu te sarvata eva sarva

anantavīryāmitavikramas tvaṃ sarvaṃ samāpnoṣi tatosi sarvaḥ 11.40

11.40 namaḥ - Паклон te - табе purastād - ствару, cьпераду atha - а таксама pṛṣṭhataḥ - са сьпіны, ззаду, astu - хай будзе namaḥ - паклон te - табе sarvataḥ - адусюль, eva - бо sarva - ты - ўсё, ananta-vīrya - о бясконца-мужны, tvaṃ - ты amita-vikramaḥ - нязьмерна-вычынны, sam āpnoṣi - ты прасягаеш sarvaṃ - усё, tataḥ - таму asi - ты ёсьць sarvaḥ - ўсё.

sakheti matvā prasabhaṃ yad uktaṃ he kṛṣṇa he yādava he sakheti

ajānatā mahimānaṃ tavedaṃ mayā pramādāt praṇayena vāpi 11.41

11.41 yad - Што uktaṃ - было сказана mayā - мной pra-sabhaṃ - груба sakhā - "сябра" iti - так matvā - думаўшы, he kṛṣṇa - "Гэй Кр̣шн̣а, he yādava - Гэй нашчадак Йаду, he sakhā - Гэй сябру" - iti - гэтак, a-jānatā - ня знаючы idaṃ - гэтай tava - тваёй mahimānaṃ - велічы, pra-mādāt - ад няўвагі vā api - або нават pra-ṇayena - ад любові,

yac cāvahāsārtham asatkṛtosi vihāraśayyāsanabhojaneṣu

ekothavāpy acyuta tatsamakṣaṃ tat kṣāmaye tvām aham aprameyam 11.42

11.42 ca - і yat - што avahāsa-artham - дзеля сьмеху asat-kṛtaḥ asi - ты быў неўшанаваны vihāra- пры гуляньні, śayyā- ляжаньні, āsana- сядзеньні, bhojaneṣu - ядзе, ekaḥ - адзін, на адзіноце atha vā api - або таксама tat-samakṣaṃ - у прысутнасьці іншых, a-cyuta - о Непарушны, tat - тое aham - я kṣāmaye - прашу дараваць tvām - цябе, aprameyam - нязьмернага.

pitāsi lokasya carācarasya tvam asya pūjyaśca gurur garīyān

na tvatsamosty abhyadhikaḥ kutonyo lokatrayepy apratimaprabhāva 11.43

11.43 asi - Ты ёсьць pitā - бацька lokasya - сьвету cara-acarasya - рушнага і нярушнага, ca - і tvam - ты asya - яго pūjyaḥ - шаноўны garīyān - вялебны guruḥ - настаўнік, na asti - няма tvat- табе samaḥ - роўнага, kutaḥ - адкуль жа anyaḥ - іншы abhyadhikaḥ - велічэйшы api - нават loka-traye - у трох сьветах, a-pratima- о непараўнальны pra-bhāva - магутою.

tasmāt praṇamya praṇidhāya kāyaṃ prasādaye tvām aham īśam īḍyam

piteva putrasya sakheva sakhyuḥ priyaḥ priyāyārhasi deva soḍhum 11.44

11.44 tasmāt - Таму pra-ṇamya - пакланіўшыся, pra-ṇi-dhāya - прасьцёршы kāyaṃ - цела, aham - я pra sādaye - малю літаваць tvām - цябе, īḍyam - слаўнага īśam - ўладара, iva - як pitā - бацька putrasya - сыну, iva - як sakhā - сябра sakhyuḥ - сябру, priyaḥ - любы priyāya - любаму arhasi - ты маеш soḍhum - прабачыць, deva - о божа.

adṛṣṭapūrvaṃ hṛṣitosmi dṛṣṭvā bhayena ca pravyathitaṃ mano me

tad eva me darśaya deva rūpaṃ prasīda deveśa jagannivāsa 11.45

11.45 asmi - Я есьмі hṛṣitaḥ - рады, dṛṣṭvā - убачыўшы a-dṛṣṭa- - нябачнае pūrvaṃ - раней, ca - ды bhayena - страхам pra-vyathitaṃ - скалынуты, ускалыханы, устрывожаны me - мой manaḥ - мысел, darśaya - пакажы me - мне, deva - о божа, tad - тую eva ж самую (ранейшую) rūpaṃ - выяву, pra sīda - літуй, īśa - пане deva- багоў, ni-vāsa - сяліба jagat- сьвету.

kirīṭinaṃ gadinaṃ cakrahastaṃ icchāmi tvāṃ draṣṭum ahaṃ tathaiva

tenaiva rūpeṇa caturbhujena sahasrabāho bhava viśvamūrte 11.46

11.46 kirīṭinaṃ - З каронай, gadinaṃ - з булавой, cakra- з кружалом hastaṃ - у руцэ, ahaṃ - я icchāmi - жадаю draṣṭum - бачыць tvāṃ - цябе tathā eva - таксама, tena - той eva - жа самай rūpeṇa - выявай catur-bhujena - чатырохрукай, sahasra-bāho - о тысячарукі, bhava - станься, viśva-mūrte - усевыяўны, усе-абразны.

śrībhagavān uvāca

mayā prasannena tavārjunedaṃ rūpaṃ paraṃ darśitam ātmayogāt

tejomayaṃ viśvam anantam ādyaṃ yan me tvadanyena na dṛṣṭapūrvam 11.47

śrī- Сьвяты bhagavān - Багавіт uvāca - прамовіў:

11.47 mayā - Мной prasannena - ласкавым tava - табе, arjuna - о Ардж́уна, darśitam - была паказаная yogāt - сілай, йоґай ātma- сябе, сама-сілай idaṃ - гэтая me - мая paraṃ - вышняя rūpaṃ - ява, viśvam - уся, цалкам tejomayaṃ - сьветавітая, зьзярная, an-antam - бясконцая, ādyaṃ - пачатковая, yat - якая anyena - іншым tvad- ад цябе na dṛṣṭa- не была бачаная pūrvam - раней.

na vedayajñādhyayanair na dānaiḥ na ca kriyābhir na tapobhir ugraiḥ

evaṃrūpaḥ śakya ahaṃ nṛloke draṣṭuṃ tvadanyena kurupravīra 11.48

11.48 na - Ні veda- ведамі, yajña- аброкамі, adhyayanaiḥ - навучэньнем, na - ні dānaiḥ - дарамі, ca - і na - ні kriyābhiḥ - ўчынкамі, na - ні ugraiḥ - любымі tapobhiḥ - жарбамі, evaṃ-rūpaḥ - гэтак-выяўны, у такой выяве ahaṃ - я śakyaḥ - не магу draṣṭuṃ - быць бачны nṛ- ў сьвеце loke - людзей anyena - іншым tvad- ад цябе, pravīra - о выбітны волат kuru- нашчадак Куру.

mā te vyathā mā ca vimūḍhabhāvo dṛṣṭvā rūpaṃ ghoram īdṛṅ mamedam

vyapetabhīḥ prītamanāḥ punas tvaṃ tad eva me rūpam idaṃ prapaśya 11.49

11.49 mā - Хай ня (будзе) te - у цябе vyathā - трывогі, ваганьня, страху, ca - і mā - хай ня (будзе) bhāvaḥ - быцьця, стану vi-mūḍha- замяшанага, зманутага, dṛṣṭvā - убачыўшы idam - гэтую mama - маю īdṛṅ - такую ghoram - жахлівую rūpaṃ - выяву, vyapeta- пазбыты bhīḥ - страху, prīta- радасны, шчасьлівы manāḥ - мыслам, tvaṃ - ты punaḥ - зноў prapaśya - бач me - маю tad - тую eva - ж (ранейшую) idaṃ - гэтую rūpam - яву.

sañjaya uvāca

ity arjunaṃ vāsudevas tathoktvā svakaṃ rūpaṃ darśayām āsa bhūyaḥ

āśvāsayām āsa ca bhītam enaṃ bhūtvā punaḥ saumyavapur mahātmā 11.50

sañjayaḥ - Саньдж́айа uvāca - прамовіў:

11.50 iti - Так arjunaṃ - Ардж́уну mahātmā - самавялікі vāsudevaḥ - Ва̄судэва tathā - так uktvā - мовіўшы bhūyaḥ - зноў svakaṃ - сваю rūpaṃ - выяву darśayām āsa - паказаў, ca - і āśvāsayām āsa - супакоіў enaṃ - гэнага, яго bhītam - спуджанага, bhūtvā - стаўшы punaḥ - зноў saumya-vapuḥ - месяцова-цялёсым.

arjuna uvāca

dṛṣṭvedaṃ mānuṣaṃ rūpaṃ tava saumyaṃ janārdana

idānīm asmi saṃvṛttaḥ sacetāḥ prakṛtiṃ gataḥ 11.51

arjunaḥ - Ардж́уна uvāca - прамовіў:

11.51 dṛṣṭvā - Убачыўшы idaṃ - гэтую tava - тваю saumyaṃ - месяцовую, спакойную, ласкавую mānuṣaṃ - чалавечую rūpaṃ - выяву, janārdana - о Ўзрушальнік людзей (Кр̣шн̣а), idānīm - цяпер asmi - я есьмі saṃvṛttaḥ - зьвернуты, вярнуўся ў сябе, sa-cetāḥ - з чуваньнем, gataḥ - прыйшо, prakṛtiṃ - у пратвору, свой першасны стан.

śrībhagavān uvāca

sudurdarśam idaṃ rūpaṃ dṛṣṭvān asi yan mama

devā apy asya rūpasya nityaṃ darśanakāṅkṣiṇaḥ 11.52

śrī- Сьвяты bhagavān - Багавіт uvāca - прамовіў:

11.52 idaṃ - Гэтую mama - маю su-dur-darśam - найцяжка-ўгледную rūpaṃ - выяву, yat - якую dṛṣṭvān asi - ты ўбачыў (ёсьць убачыўшы), api - нават devā - багі nityaṃ - заўсёды (ёсьць) kāṅkṣiṇaḥ - прагнікі darśana- бачаньня asya - гэтай rūpasya - выявы.

nāhaṃ vedair na tapasā na dānena na cejyayā

śakya evaṃvidho draṣṭuṃ dṛṣṭavān asi māṃ yathā 11.53

11.53 ahaṃ - Я na - ні vedaiḥ - ведамі, na - ні tapasā - жарбай, na - ні dānena - дарэньнем, ca - і na - ні ījyayā - абраканьнем śakyaḥ - не магу draṣṭuṃ - быць убачаны evaṃ-vidhaḥ - гэтакі, у такім выглядзе, yathā - як māṃ - мяне dṛṣṭavān asi - ты ўбачыў (ёсьць убачыўшы).

bhaktyā tv ananyayā śakya aham evaṃvidhorjuna

jñātuṃ draṣṭuṃ ca tattvena praveṣṭuṃ ca paraṃtapa 11.54

11.54 tu - Але ananyayā - недаіншым bhaktyā - бажаньнем, arjuna - о Ардж́уна, aham - я evaṃ-vidhaḥ - гэтакі, у такім выглядзе śakyaḥ - магу jñātuṃ - быць знаны, ca - і draṣṭuṃ - быць убачаны tattvena - паводле тоества, ca - і praveṣṭuṃ - быць увойдзены, дасягнуты, paraṃ-tapa - о ворагаў пекла (Ардж́уна).

matkarmakṛn matparamo madbhaktaḥ saṅgavarjitaḥ

nirvairaḥ sarvabhūteṣu yaḥ sa mām eti pāṇḍava 11.55

11.55 yaḥ - Які mad- мой bhaktaḥ - божнік, kṛt - які чыніць karma- чын mat- дзеля мяне, mat- для якога я paramaḥ - вышняя цэль, varjitaḥ - пазбыты saṅga- зьвязкаў, nir-vairaḥ - пазбыты варожасьці sarva- да ўсіх bhūteṣu - бытаў, sa - той mām - да мяне eti - прыходзіць, pāṇḍava - о сыне Па̄н̣д̣у.

OM tat sad

iti śrīmad-bhagavad-gītāsūpaniṣatsu brahma-vidyāyāṃ yoga-śāstre śrīkṛṣṇārjuna-saṃvāde viśvarūpadarśanayogo nāmaikādaśo'dhyāyaḥ

ОМ ТАТ САТ

такі ў сьвятарных Багавітавых Песьнях, сьвятых упанішадах, брагма-ведзі, йоґа-наставе, сумове сьвятога Кр̣шн̣ы і Ардж́уны адзінаццаты ўзыход на імя "Йоґа бачаньня ўсевыявы".

Пераклаў з санскрыту Міхась Баярын.