Продак

Ṛg-veda 10.90, ṛṣiḥ - nārāyaṇaḥ, devatā - puruṣaḥ

1. Тысячагаловы Продак, тысячавокі, тысячаногі,
абярнуўшы быцьцё адусюль, на дзесяць дванаццатых выстаў.
2. Продак толькі ўсё гэта, што быта і тое, што будзе,
пан нясьмерця, якое ён ежай перарастае.
3. Такая ягоная веліч, што яшчэ велічэйшы Продак,
чвэрць яго - усе быты, тры чвэрці - нясьмерце ў небе.
4. Узыйшоў на тры чвэрці Продак, чвэрць яго ўзьнікла зноў тут,
ён зь яе разыйшоў паўсюль, ува ўсё, што жыве й не жывое.
5. Зь яго узьнікла Улада, з Улады узьнік зноў Продак,
ён, узьнікшы, пераўзыйшоў назад быцьцё і наперад.
6. Тады, калі Продкам як дарам Дзівы аброк учынялі,
вясна была маслам, дровамі лета, восень дарамі.
7. Той аброк на траве крапілі, Продка, што ўзьнік спачатку,
ім Дзівы сабе абраклі, Зьвершы і тыя, хто Рушы.
8. З таго, абрачонага цалкам, аброку сабранае масла
ператварылі ў жывёл лясных, ветравых, вясковых.
9. З таго, абрачонага цалкам, аброку - рочы і сьпевы,
меры ўзьніклі зь яго, зь яго узьніклі аброчы.
10. Зь яго нарадзіліся коні, зьвяры із зубоў радамі,
каровы зь яго узьніклі, зь яго авечкі і козы.
11. Калі падзялялі Продка, на колькі мерылі частак?
Як яго твар завецца, як рукі, як сьцёгны, ногі?
12. Радавітам стаў яго рот, ваярамі сталіся рукі,
сьцёгны сталіся вёскай, з ног яго ўзьніклі сьмерды.
12. Месяц узьнік зь яго мыслу, з вока узьнікла сонца,
Індра і Агні - з роту, Вецер узьнік із дыху.
14. З пупа узьнікла прастора, з галавы узьніклі нябёсы,
з ног - дол, староны - са слыху, так яны сьвет стварылі.
15. Сямёра было азародаў, тройчы сем было зроблена дроваў,
калі абракаючы Дзівы, прывязалі Продка жывёлай.
16. Аброк аброку абрэклі Дзівы, то першыя сталі абрады.
Дасяглі вялікія неба. Дзе первыя Зьвершы, ёсьць Дзівы.

Пераклаў з санскрыту - Міхаіл Баярын.




sahásraśīrṣā púruṣaḥ sahasrākṣáḥ sahásrapāt |
sá bhū́miṃ viśváto vṛtvā́ty atiṣṭhad daśāṅgulám |1|
púruṣa evédáṃ sárvaṃ yád bhūtáṃ yác ca bhávyam |
utā́mṛtatvásyéśāno yád ánnenātiróhati |2|
etā́vān asya mahimā́to jyā́yāṃś ca pū́ruṣaḥ |
pā́do 'sya víśvā bhūtā́ni tripā́d asyāmṛ́taṃ diví |3|
tripā́d ūrdhvá úd ait púruṣaḥ pā́do 'syehā́bhavat púnaḥ |
táto víṣvaṅ vy àkrāmat sāśanānaśané abhí |4|
tásmād virā́ḷ ajāyata virā́jo ádhi pū́ruṣaḥ |
sá jātó áty aricyata paścā́d bhū́mim átho puráḥ |5|
yát púruṣeṇa havíṣā devā́ yajñám átanvata |
vasantó asyāsīd ā́jyaṃ grīṣmá idhmáḥ śarád dhavíḥ |6|
táṃ yajñám barhíṣi praúkṣan púruṣaṃ jātám agratáḥ |
téna devā́ ayajanta sādhyā́ ṛ́ṣayaś ca yé |7|
tásmād yajñā́t sarvahútaḥ sámbhṛtam pṛṣadājyám |
paśū́n tā́ṃś cakre vāyavyā̀n āraṇyā́n grāmyā́ś ca yé |8|
tásmād yajñā́t sarvahúta ṛ́caḥ sā́māni jajñire |
chándāṃsi jajñire tásmād yájus tásmād ajāyata |9|
tásmād áśvā ajāyanta yé ké cobhayā́dataḥ |
gā́vo ha jajñire tásmāt tásmāj jātā́ ajāváyaḥ |10|
yát púruṣaṃ vy ádadhuḥ katidhā́ vy àkalpayan |
múkhaṃ kím asya kaú bāhū́ kā́ ūrū́ pā́dā ucyete |11|
brāhmaṇò 'sya múkham āsīd bāhū́ rājanyàḥ kṛtáḥ |
ūrū́ tád asya yád vaíśyaḥ padbhyā́ṃ śūdró ajāyata |12|
candrámā mánaso jātáś cákṣoḥ sū́ryo ajāyata |
múkhād índraś cāgníś ca prāṇā́d vāyúr ajāyata |13|
nā́bhyā āsīd antárikṣaṃ śīrṣṇó dyaúḥ sám avartata |
padbhyā́m bhū́mir díśaḥ śrótrāt táthā lokā́m̐ akalpayan |14|
saptā́syāsan paridháyas tríḥ saptá samídhaḥ kṛtā́ḥ |
devā́ yád yajñáṃ tanvānā́ ábadhnan púruṣam paśúm |15|
yajñéna yajñám ayajanta devā́s tā́ni dhármāṇi prathamā́ny āsan |
té ha nā́kam mahimā́naḥ sacanta yátra pū́rve sādhyā́ḥ sánti devā́ḥ |16|