Багавітава Песьня, першы ўзыход

Першы ўзыход

Роспач Арджуны

Дгрытараштра прамовіў:

Прыйшоўшы на поле Праўды, на поле Куру для бітвы

мае і нашчадкі Панду, што ўчынілі, Саньджая? |1|

Саньджая прамовіў:

Дур'ёдгана, ўбачыўшы войска Пандаваў пашыхтаваным,

настаўніка ўшанаваўшы, князь тады слова прамовіў: |2|

"Глядзі на гэта Пандаваў, настаўнік, вялікае войска,

сабранае сынам Друпады, вучнем тваім кемавітым. |3|

Тут волаты-лучнікі, роўныя Бгіму ды Арджуну ў бітве:

Вірата і Ююдгана, вялікакалёсы Друпада, |4|

Кашы гаспадар адважны, Дгрыштакету ды Чэкітана

Пуруджыт і Кунтыбгоджа, сын Шыбі, быку роўны сілай, |5|

асілак тут Юдгаман’ю, і Уттамаўджас мужны,

сыны Друпадоўны й Субгадры, вялікакалёсыя воі. |6|

Якія з нашых выбітны правадыры майго войска

найлепшы з роджаных двойчы, скажу табе для параўнаньня. |7|

Васпан, і Бгішма і Карна, і Крыпа, ў баёх пераможца,

Ашваттхаман і Вікарна, таксама сын Сомадатты, |8|

ды іншыя многія воі, свае пакінуўшы жыцьці,

змагарныя рознаю зброяй, усе дасьведчаны ў бітвах. |9|

Бязьмежная нашая сіла пад абаронаю Бгішмы,

але не бязьмежна іх сіла пад абаронаю Бгімы. |10|

Таму на ўсіх падыходах, стаўшы паводле атрадаў,

вы ўсе менавіта Бгішму, панове, абараняйце". |11|

Каб дух ягоны ўзбадзёрыць, магутны продак, дзед Куру,

узьняўшы высока чарупу, выгукнуў рыкам лявіным. |12|

Тады чарупы й літаўры, розныя бубны і трубы

усе загучалі адразу, і гук гэты стаўся тлумам. |13|

Тады на велічным возе, запрэжаным белымі коньмі,

сын Панду і Мадгу нашчадак гукнулі зь дзівосных чарупаў. |14|

Пан Чуцьцяў – у Паньчаджан’ю, ў Дэвадатту – Скарбазваёўца,

Врыкодара, страшны чынам – ў чарупу вялікую, Паўндру. |15|

Сын Кунты, пан Юдгіштхіра падзьмуў у Анантавіджаю,

Накула і Сагадэва – ў Суґгошу і Маніпушпаку. |16|

Кашы гаспадар, найлучнік, вялікакалёсы Шыкхандын,

Вірата і Дгрыштад’юмна, і Сат’які непераможны, |17|

сыны Друпадоўны й Друпада, сын дужарукі Субгадры,

усе падзьмулі ў чарупы, пане зямлі, адначасна. |18|

Той гром змушаў разрывацца сэрцы сыноў Дгрытараштры,

усю зямлю і нябёсы сваім напаўняючы рэхам. |19|

І глянуўшы на супрацьсталых, гатовых ужыць сваю зброю,

узьняўшы лук перад боем, з малпай на сьцягу сын Панду |20|

прамовіў Пану Чуваньня слова, зямлі абаронча:

"Між гэтых абодвух войскаў пастаў мой воз, Непарушны, |21|

каб мог я агледзець усіх тут біцца пашыхтаваных, 

зь якімі належыць змагацца ў гэтым ратным пачыне, |22|

каб бачыў я тых, што сюды зыйшліся прагныя бітвы,

прыхільныя да Дгрытараштры зламыснага сына ў змаганьні. |23|

Паслухаўшы Сна Пераможцу, Пан Чуцьцяў, нашчадак Бгараты,

між гэтых войскаў абодвух, паставіўшы воз той выдатны, |24|

прад тварамі Бгішмы і Дроны, і ўсіх зямлі абаронцаў,

так мовіў: "Партха, глядзі, на ўсіх сабраных тут Куру". |25|

Там бачыў тады сын Прытхі бацькоў і дзядоў гэтаксама,

братоў, настаўнікаў, сьвёкраў, вуёў, сыноў і унукаў, |26|

сяброў, таварышаў, блізкіх, у войсках абодвух сабараных.

Агледзеўшы ўсіх, сын Кунты, родных, гатовых да бітвы, |27|

спагадай вялікай праніклы, у роспачы гэтак прамовіў:

“Убачыўшы род свой, Крышна, сабраны дзеля змаганьня, |28|

мае канцавіны млеюць, і рот мой перасыхае,

дрыжаць пачынае ўсё цела, стаюць валасы мае дубам, |29|

з рукі выпадае Ґандыва, агнём апаляецца скура,

трывала стаяць ня здольны, мой мысел нібы блукае. |30|

Ліхія верныя кметы я бачу, Забойца Кешына.

Ад згубы радзіны ў змаганьні дабра свайго я ня бачу. |31|

Ня прагну я перамогі, ні княства, ні асалодаў.

Нашто нам, Зямлі Паратунак, жыцьцё, уцехі і княства, |32|

як тыя, дзеля каторых нам княства, шчасьце і ўцехі,

стаяць, гатовыя біцца, пакінуўшы скарбы і жыцьці. |33|

Бацькі, настаўнікі, дзеці, а зь імі дзяды гэтаксама,

вуі, унукі ды сьвёкры, ды іншыя родныя людзі. |34|

Ня прагну забойства іх нават забіты я, Мадгузабойца,

для ўлады нават трох сьветаў, а дзеля зямлі й пагатове. |35|

Ад згубы сыноў Дгрытараштры што будзе нам, Люду Прытулак?

Заганімся толькі, забіўшы, іх нат напіначых лукі. |36|

Таму зьнішчаць мы ня маем крэўных, сыноў Дгрытараштры.

Свой род забіўшы, Мадгава, як быць мы шчасныя зможам? |37|

Калі яны нават ня бачаць, сумленьня пазбытыя сквапай,

ні грэху ў зьнішчэньні роду, ні ў здрадзе сябраў падзеньня, |38|

як мы, якія празораць грэх у зьнішчэньні роду,

ня ведаць ня можам, як ліха пазьбегнуць, Люду Прытулак? |39|

Як род забіваецца, гінуць і роду вечныя праўды,

як праўда загіне, няпраўда род апаноўвае цалкам. |40|

Няпраўда калі пераможа, Крышна, псуюцца жанчыны,

калі ж сапсуты жанчыны, ўзьнікае станаў зьмяшэньне. |41|

У пекла прыводзіць зьмяшэньне і род, і забойцаў роду,

бо падаюць продкі, пазбытыя клёцак і водаў аброкаў. |42|

Грахамі забойцаў роду, што чыняць станаў зьмяшэньне,

зьнішчаюцца племені праўды і праўды адвечныя роду. |43|

О Люду Прытулак, тым людзям, што праўды зьнішчылі роду,

нязьбежная ў пекле сяліба – мы слухалі гэта ад продкаў. |44|

О гора, вялікае ліха зьдзейсьніць мы разьвязалі,

свой род гатовыя зьнішчыць ад прагі ўцехі і ўлады. |45|

Як без супраціву і зброі мяне збройнарукія ў бітве

заб'юць сыны Дгрытараштры, гэта мне будзе прыемней. |46|

Так Арджуна, мовіўшы ў бітве, на воза спод апусьціўся,

адкінуўшы лук свой і стрэлы, з сэрцам узрушаным жалем. |47|