Dec 30, 2014

Зараніца. Мова рухаў

Зараніца

Гэта другая частка зрокавай мовы "Зараніца", заснаванай на мярэжы традыцыйных беларускіх узораў. Першая частка "Зараніцы" прысьвечана Мове прасьветаў. "Зараніца" - гэта вынік канструктыўнай лінгвітыстыкі і дапаможны сродак для вывучэньня Мовы руху як часткі "Ўзораў Свадзеі".

Прасьвет

Прасьвет узьнікае ў празоры. Празора - гэта свадзея, празь якую праглядае іншая свадзея. Празора ўтварае мярэжу прасьветаў. Усякая свадзея, зьявіўшыся ў празоры, стаецца адным з прасьветаў.



Кола прасьветаў

Прасьвет азначае сам сябе, але гаворыць пра ўсё, што празь яго праглядае. Змысел прасьвету складае дзеяньне яго ўтварэньня. Кола прасьветаў - гэта паўната дзеяньняў. Кола прасьветаў падзяляе паўнату свадзеі на часткі, так што кожнай свадзеі адпавядае адзін з прасьветаў.



Рух

Рух - гэта намер пераходу ад аднаго дзеяньня да іншага. Рух - гэта імя ў мове руху. Выказваньне мовы руху становіцца зьявай руху. Рух, што зьяўляецца з мовы руху, кожны раз паўтараецца і таму ўтварае круг. Зыходны прасьвет руху называецца зьнікам, а выніковы - вынікам руху.



Мярэжа руху

Мярэжа руху злучае сабой чатыры прасьветы, што ўтвараюць круг руху. Два ад'яўленыя прасьветы складаюць стажар мярэжы і выяўляюць зьнік, зыходнае дзеяньне руху. Два ад'яўленыя прасьветы складаюць роўню руху і выяўляюць вынік, выніковае дзеяньне руху.



Стан і Зьмена

Рух ад аднаго прасьвету да іншага ўтварае зьмену. Рух ад аднаго прасьвету да такога самага прасьвету складае стан.



Глыбіня руху

Рух, што сьціскае сабой чатыры прасьветы, мае сваю глыбіню. Глыбіня руху выяўляецца знакамі ў сяродку мярэжы руху, што злучае сабой чатыры прасьветы.



Ёсьць сем глыбіняў руху - намер, рушэньне, дотык, ахоп, пранікненьне, прасяг і тойства.



Паглыбленьне руху ўтварае кола поўнае кола руху, пераносячы погляд на рух на ўсе яго падзеі.



Месца

Прасьвет, што пачынаецца дзеяй, можа стаць месцам для іншага прасьвету. Месца можа быць абноўлена іншым прасьветам. Знакам месца руху зьяўляюцца дужкі вакол прасьвету.

Напрамак

Месца можа мець два напрамкі - ад сябе і да сябе. Месца, напрамленае ад сябе выяўляецца дужкамі з прамянямі навонкі. Месца, напрамленае да сябе, выяўляецца дужкамі з прамянямі ўнутро.



Мяжа

Напрмленае месца можа мець мяжу. Мяжа месца можа быць адкрытай і закрытай. Закрытая мяжа азначае завершанае дзеяньне і выяўлецца прамянямі, загнутымі да сяродку. Адкрытая мяжа азначае незавершанае дзеяньне і  выяўляецца прамянямі, загнутымі да сяродку.


Мяжа і напрамак руху

Мяжа і напрамак руху выяўляюцца дужкамі вакол мярэжы руху.


Прастора

Рух, у якім адбываецца іншы рух, утварае прастору руху. Прастора - гэта рух, які ахоплівае іншы рух. Рух прасторы трывае, пакуль мінаюць усе зьмешчаныя ў ёй рухі. Прастора таксама можа быць месцам. Прастора месцаў можа абнаўляцца, мець свой напрамак і мяжу. Знак прасторы складаецца з двух прасьветаў. Верхні прасьвет прасторы азначае зьніковае дзеяньне, а ніжні - выніковае дзеяньне. Знак прасторы падзяляе сабой два знакі рухаў.


Крылы прасторы

Зьнік прасторы ўтварае яе левае крыло, а вынік - правае. Зьнікам ці вынікам прасторы можа быць і асобны прасьвет, які ў такім разе выконваецца двайнымі рысамі.


Глыбіня прасторы

Рух прасторы можа мець сваю глыбіню. Глыбіня прасторы выяўляецца збліжэньнем прасьветаў прасторы і даданьнем да іх знакаў глыбіні зьверху і зьнізу.


Прастора таксама можа мець сем глыбіняў:



Мяжа і напрамак прасторы

Рух прасторы можа мець свой напрамак і мяжу. Знакі напрамку і мяжы прасторы выяўляюцца вакол знакаў рухаў, ахопленых прасторай.


Прастора  прастораў

Прастора можа быць прасторай іншых прастораў. Знак прасторы прастораў выяўляецца паміж знакамі напрамку і мяжы дзьвю прастораў.



Пасьлядоўнасьць руху

Пасьлядоўнасьць руху складаецца з крайніх прасьветаў прасторы. Яны пасьлядоўна зьяўляюцца ў мове часу зьяўляюцца пры выкананьні выказваньня мовы руху.

Дзейнік

У мове руху дзейнік утвараецца, калі адзін рух стаецца прасторай іншага руху. Тое, што зьяўляецца "падзеямі" ці "сувоямі" ў прамове, выконваецца на мове руху як зьмяшчэньне адным дзеяньнем іншага. Так, прыкладам, "моўнік" (асоба маўленьня) ў мове руху - гэта рух "маўленьня" ў прасторы "пранікненьня". І правае, і левае крыло дзейніка поўніцца адным рухам.
Выказьнік

У мове руху дзейнік, што злучае сабой два іншыя дзейнікі, завецца выказьнікам. Так, прыкладам, сказ "моўнік мовіць" можа быць перакладзены ў мову руху за два крокі: "моўнік" - гэта "маўленьне" ў прасторы "пранікненьня", а "мовіць" - гэта маўленьне ў прасторы "працягу". Затым "пранікненьне" і "працяг" яднаюцца прасторай "кіраваньня".


Рух сказу

З гледзішча мовы руху сказ - гэта рух. Рух сказу ўтварае прастору для іншых рухаў. Прастора сказу можа расьці бясконца іншымі рухамі сказу, скрайнімі прасьветамі якіх зьяўляецца сказ мовы руху. Мова руху мае неабмежаваную колькасьць частак сказу. Часткі сказу мовы руху не абмежаваныя мярэжай сказу, а свабодна ўтвараюцца - як і слоўнік мовы руху.

Мова руху

Разуменьне можа быць дзейным і іменным. Іменнае разуменьне складаецца ў распазнаньні імені ў руху. Іменнае разуменьне стаіць. Дзейнае разуменьне складаецца ў выкананьні руху на мове руху. Дзейнае разуменьне рушыць. Мова руху - гэта мова дзейнага разуменьня прасторы і часу, быцьця і існага, явы і праявы, мовы і маўленьня.

Шрыфт "Рух"

Шрыфт "Рух" створаны адмыслова дзеля выяўленьня знакаў мовы руху. Шрыфт зьмяшчае інструкцыі Open Type, якія, аднак, могуць працаваць не ўва ўсіх праграмах і апэрацыйных сыстэмах.

Знакам прасьветаў тут адпавядаюць літары кірылічнага альфабэту.


Каб перагарнуць знак, пасьля яго трэба паставіць знак "-", а каб утварыць мярэжу руху, пасьля яго патрэбна набраць знак "+". Знак клічніка ўтварае зьнік руху, а наступны прасьвет стаецца яго вынікам. Лічбы ад аднаго да сямі дадаюць глыбіню руху. Каб утварыць знак прасторы, патрэбна набраць вялікую літару. Знак "-" перагортвае знак прасторы. Знак клічніка ўтварае зьнік прасторы, а наступны прасторавы прасьвет стаецца яе вынікам. Лічбы ад аднаго да сямі ўтвараюць знакі глыбіні прасторы.

Каб утварыць знак месца, патрэбна пасьля прасьвету набраць знак "0". Каб зьмяніць напрамак месца  трэба дадаць да яго знак "-". Каб утварыць закрытую мяжу трэба дадаць да напрамку знак "+", а каб утварыць адкрытую мяжу - знак "=". У выпадку мярэжы руху, для ўтварэньня напрамку і мяжы яна атачаецца знакамі "8" і "9", да якіх дадаюцца тыя самыя дадатковыя знакі.



Калі шрыфт усталяваны і знакаўтваральныя інструкцыі працуюць як мае быць, можна паспрабаваць гэты утваральнік выпадковых рухаў.

No comments:

Post a Comment